مهاجرت پزشکان از ایران؛ ۳۰ درصد بیشتر از آمار ورودی پزشکان جدید
هرچند درباره مهاجرت پزشکان از ایران آماری رسمی در دست نیست، اما گزارش برخی رسانه‌ها از افزایش پرشتاب روند مهاجرت پزشکان از ایران حکایت دارد.
روزنامه فرهیختگان در ایران خرداد امسال از مهاجرت ۶,۵۰۰ پزشک، شامل ۲,۳۰۰ پزشک متخصص به خارج از کشور در سال ۱۴۰۱ خبر داد. این رقم ۳۰ درصد بیشتر از متوسط ورودی پزشک در ایران است.
بر اساس آمارهای سازمان نظام پزشکی بین سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۱ هر سال به طور متوسط ۴,۹۸۲ پزشک به اعضای گروه پزشکی این سازمان اضافه شده‌اند. به عبارتی متوسط ورودی پزشک به بازار کار کمتر از ۵ هزار پزشک در سال است.
از سوی دیگر بازخوانی آخرین داده‌های آماری مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که جمعیت پزشکان شاغل در دانشگاه‌های علوم پزشکی، در زمان اوج‌گیری بحران همه‌گیری کرونا در سال ۱۴۰۰ نزدیک به هزار نفر کاهش پیدا کرده، این در حالی است که حدفاصل سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ سالانه به طور متوسط بیش از ۱,۵۰۰ پزشک به جمعیت پزشکان شاغل در دانشگاه‌های علوم پزشکی اضافه شده است.
از سوی دیگر داده‌های جمع‌آوری شده از منابع معتبر بین‌المللی توسط رصدخانه مهاجرت ایران، نشان از افزایش جمعیت پزشکان ایرانی در کشورهای پیشرفته دارد، چنانکه در یک دهه گذشته جمعیت پزشکان آموزش دیده در ایران در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) بیش از ۲/۵ برابر شده و از حدود ۴ هزار پزشک به بیش از ۱۰ هزار پزشک رسیده است.
باید توجه داشت بسیاری از پزشکان ایرانی مهاجرت کرده بلافاصله در کشور مقصد مشغول کار تخصصی نمی‌شوند. روند اخذ مجوز فعالیت پزشکی فرایندی زمان‌بر است که ممکن است چند سال طول بکشد. بنابراین می‌توان با اطمینان گفت آمار واقعی مهاجرت پزشکان بیشتر از این است.
چنانکه نظرسنجی‌های رصدخانه مهاجرت ایران نشان می‌دهد ۵۴ درصد پزشکان و پرستاران در تابستان ۱۴۰۱ میل زیاد و خیلی زیاد به مهاجرت داشته‌اند. ۲۴ درصد تصمیم به مهاجرت گرفته‌اند و ۷/۵ درصد اقدام به مهاجرت کرده‌اند.
باید توجه داشت این نظرسنجی پیش از کشته شدن مهسا ژینا امینی انجام شده است. می‌توان انتظار داشت، پس از سرکوب خشونت‌بار اعتراضات ۱۴۰۱ توسط حکومت جمهوری اسلامی، میل به مهاجرت در میان اقشار گوناگون از جمله پزشکان افزایش پیدا کرده باشد.